یاران مهدى‏ علیه السلام

مقدمه

انسان‌ها طبق میل و گرایش فطری خویش، در انتظار روزی بسر می‌برند که یک انسان عرشی پا بر فرش گذاشته و به یک باره بساط ظلم و ستم، کفر و نفاق، حیله و تزویر و تبعیض و نابرابری را برچیند و سراسر جهان را پر از عدل و داد، برابری و مساوات و راستی و درستی کند.

پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله فرمود:.».. فَیمْلَأُ الْاَرْضَ قِسْطاً وَعَدْلاً کَما مُلِئَتْ جَوْراً وَظُلْماً؛ (1) پس [حضرت مهدی علیه السلام] زمین را پر از عدل و داد می‌کند آن گونه که از ستم و بیداد پر شده است.»

بدیهی است برای تحقق حکومت جهانی و تحقق عدالتِ فراگیر و همه جانبه در سراسر گیتی، وجود یک رهبر آسمانی با صفات و شاخصه‌های عرشی و یارانی باصلابت، سترگ و باایمان، ضروری است.

تنوع یاران

قیام و انقلاب جهانی حضرت مهدی علیه السلام به حدی گسترده و فراگیر است که قلمرو یارگیری او، اقوام گذشته، حال و آینده و موجودات آسمانی، فرشتگان و ملائک را در بر می‌گیرد و هر کدام از این‌ها در سلکِ سرباز و کارگزارِ لشکر مهدی علیه السلام انجام وظیفه می‌کنند.

1 - فرشتگان

امام باقرعلیه السلام فرمود:.».. نَزَلَ اِلَیهِ جِبْرائیلُ وَ میکائیلُ وَالْمَلائِکَةُ صُفُوفاً، فَیقُولُ جِبْرائیلُ: یا سَیدی قَوْلُکَ مَقْبُولٌ وَاَمْرُکَ جائِزٌ...؛ (2)
جبرائیل، میکائیل و فرشتگان در حالی که صف کشیده اند، بر او (امام زمان علیه السلام) فرود می‌آیند. جبرائیل می‌گوید:‌ای سرور من، فرمان تو مطاع و امر تو نافذ است....»
امام باقرعلیه السلام فرمود: «فَیقُولُ جِبرائیلُ: اَنَا اَوَّلُ مَنْ یبایعُکَ. اُبْسُطْ یدَکَ فَیمْسَحُ عَلی یدِهِ؛ (3)

پس جبرائیل می‌گوید: من نخستین کسی هستم که با تو بیعت می‌کنم، دستت را بده. پس خود را به دست مبارک او می‌کشد.»

امام باقرعلیه السلام فرمود: «کَاَنّی بِالْقائِمِ عَلی نَجَفِ الْکُوفَةِ، وَقَدْ سارَ اِلَیها مِنْ مَکَّةَ بِخَمْسَةِ آلافٍ مِنْ الْمَلاَئِکَةِ: جِبْرائیلُ عَنْ یمینِهِ، وَمیکائیلُ عَنْ یسارِهِ...؛ (4)

گوئی قائم علیه السلام را در نجف کوفه می‌بینم که با پنج هزار فرشته از مکّه به سوی نجف شتافته، جبرائیل از سمتِ راست و میکائیل از سمتِ چپ اوست....»
امام باقرعلیه السلام فرمود: «لَوْ قَدْ خَرَجَ قائِمُ آلِ مُحَمَّدٍ، لَنَصَرَهُ اللَّهُ بِالْمَلائِکَةِ الُمُسَوَّمینَ وَالْمُرْدَفینَ والْمُنْزَلینَ وَالْکَرُّوبینَ. یکُونُ جِبْرائیلُ عَلی مَقْدَمَتِهِ وَمیکائیلُ عَلی ساقَتِهِ، وَاِسْرافیلُ عَنْ یسارِهِ؛ (5) زمانی که قائم آل محمد ظهور کند، خداوند او را با فرشتگانِ نشاندار (ویژه) و به صف درآمده و فرستاده شده و مقرب یاری می‌کند. جبرائیل در پیشاپیش او و میکائیل از پشت سر او و اسرافیل از طرف چپ او خواهد آمد.»

خورشید جمالت چو از پرده درآید                شرمنده ز انوار تو شمس و قمر آید
دنیا شود از پرتو نور تو درخشان                 آن موکب شاهانه چو با کرّ و فرآید
عیسی بزمین آید و بیعت بنماید                یاران تو با نیروی فتح و ظفر آید
جبریل چو نازل شود آن دم به حضورت             فوج ملکوتی زپی یکدگر آید
یارب تو بده خاتمه این غیبت کبری             سلطان جهان حجت اثناعشر آید (6)

2 - اجنّه و پریان

امام صادق علیه السلام فرمود: «یسْنِدُ الْقائِمُ ظَهْرَهُ اِلَی الْحَرَمِ، وَیمُدُّ یدَهُ اِلَی البَیعَةِ فَتُری بَیضاءَ مِنْ غَیرِ سُوءٍ لَدی طُلُوعِ الشَّمْسِ، وَیقُولُ: هذِهِ یدُ اللَّهِ وَعِن اللَّهِ وَبِاَمْرِ اللَّهِ، ثُمَّ یتْلُو الْآیةَ: «اِنَّ الَّذینَ یبایعُونَکَ اِنَّما یبایعُونَ اللَّهَ، یدُ اللَّهِ فَوقَ اَیدیهِمْ، فَمَنْ نَکَثَ فَاِنَّما ینْکُثُ عَلی نَفْسِهِ» فَیکُونُ اَوَّلُ مَنْ یبایعُهُ جِبْرائیلُ، ثُمَّ الْمَلائِکَةُ وَنُجَباءُ الْجِنِّ، ثُمَّ نُقَباؤُهُ وَاَصْحابُهُ؛ (7)
قائم علیه السلام به هنگام ظهور پشتش را به حرم (کعبه) تکیه دهد و دستش را برای [پذیرش] بیعت دراز کند، دست او سفید غیرزننده دیده می‌شود و می‌فرماید: این دست خداست، از سوی خداست و به فرمان خداست. سپس این آیه را تلاوت می‌کند: «بیگمان کسانی که با تو بیعت می‌کنند، [در واقع] با خداوند بیعت می‌کنند، دست خداوند برفراز دست ایشان است؛ پس هر کس که پیمان شکند، همانا به زیان خویش پیمان شکسته است» پس نخستین کسی که با او بیعت کند، جبرائیل است، آن گاه فرشتگان، سپس بزرگان جن، آنگاه نزدیکان و یاران آن حضرت.»

3 - انبیاءعلیهم السلام و اولیاء علیهم السلام:

در ابتدای قیام جهانی، بعضی از انبیاءعلیهم السلام و اولیای الهی علیهم السلام برای سهیم شدن و مشارکت کردن در استقرار عدالت جهانی، رجعت می‌نمایند و خود را برای یاری رساندن به حضرت مهدی علیه السلام آماده می‌کنند. در ذیل به بعضی از موارد که در روایات تصریح شده است، اشاره می‌شود.

الف: حضرت عیسی علیه السلام

پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله فرمود: «فَیلْتَفِتُ الْمَهْدِی وَقَدْ نَزَلَ عیسی عِنْدَ الْمَنارَةِ البَیضاءِ مِنَ الْقُدْسِ... فَیقُولُ الْمَهْدی تَقَدَّمْ صَلِّ بِالنَّاسِ فَیقُولُ: اِنَّما اُقیمَتِ الصَّلاةُ لَکَ فَیصَلّی عیسی خَلْفَهُ وَیبایعُهُ وَیقُولُ: اِنَّما بَعِثْتُ وَزیراً، وَلَمْ اُبْعَثْ اَمیراً؛ (8) مهدی علیه السلام متوجه می‌شود که عیسی علیه السلام در قدس در نزدیکی مناره سفید فرود آمده است... پس مهدی علیه السلام می‌گوید: جلو بایست و با مردم نماز بخوان، سپس عیسی علیه السلام می‌گوید: نماز برای تو اقامه شده است. پس عیسی علیه السلام پشت سر او نماز می‌خواند و با او بیعت می‌کند و می‌گوید: من به عنوان وزیر برانگیخته شده‌ام نه به عنوان امیر [و امام] .»

امام صادق علیه السلام فرمود: «یعُودُ القائِمُ اِلَی الْقُدْسِ وَیصَلّی بِالنَّاسِ اِمَاماً، حَتّی اِذا کانَ یوْمَ الْجُمُعَةِ وَاُقیمَتِ الصَّلاةُ، ینْزِلُ - یعْنی عیسی علیه السلام - وَمَعَهُ سَبْعُونَ اَلْفاً مِنَ الْمُلائِکَةِ، وَهُوَ بِعَمَّامَةٍ خَضْراءَ، مَتَقَلِّدٌ بِسَیفٍ، عَلی فَرَسٍ وَبِیدِهِ حَرْبَةٌ...؛ (9)
قائم علیه السلام به قدس برمی گردد و [چند روزی] با مردم نماز می‌خواند، چون روز جمعه فرا رسد و نماز به پا شود، عیسی علیه السلام با هفتاد هزار فرشته، در حالی که عمامه سبزی به سر دارد و شمشیرش را حمایل کرده، سوار بر اسب و با سلاحی در دست فرود می‌آید.»

ب: حضرت موسی علیه السلام

امام صادق علیه السلام فرمود: «اِذا ظَهَرَ الْقائِمُ مِنْ ظَهْرِ هذَا الْبَیتِ بَعَثَ اللَّهُ مَعَهُ سَبْعَةَ وَعِشْرینَ رَجُلاً مِنْهُمْ اَرْبَعَةَ عَشَرَ مِنْ قَوْمِ مُوسی علیه السلام... وَیوشَعُ بْنُ نُونٍ و... وَمُوسی علیه السلام؛ (10)
هرگاه حضرت مهدی علیه السلام از پشت این خانه (کعبه) ظهور کند، خداوند بیست و هفت نفر از مردان (یاران مهدی علیه السلام) را برمی انگیزد که از آنان، چهارده نفر از قوم موسی علیه السلام... و یوشع بن نون... و حضرت موسی علیه السلام هستند.»

ج: حضرت خضر علیه السلام

یکی از یاران خاصِ امام زمان علیه السلام در هنگام قیام و حکومت جهانی، حضرت خضرعلیه السلام است که در قالبِ سربازی فداکار در پیشاپیش مولا و رهبر خود، حضرت مهدی علیه السلام، جان فشانی می‌کند.

امام صادق علیه السلام فرمود: «یمْشی الْخِضْرُ بَینَ یدَیهِ وَیقْفُو اَثَرَ رَسُولِ اللَّهِ... لَهُ مَلَکٌ یسَدِّدُهُ مِنْ حَیثُ لا یراهُ...؛ (11)
خضرعلیه السلام در پیشاپیش او (حضرت مهدی علیه السلام) حرکت می‌کند و او از روش پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله پیروی می‌کند... برای او فرشته‌ای است که او را یاری می‌کند از جائی که او را نمی‌بیند.»

امام رضا علیه السلام فرمود: «اِنَّ الْخِضْرَ شَرِبَ مِنْ ماءِ الحَیاةِ، فَهُوَ حَی لا یمُوتُ حَتّی ینْفَخَ فِی الصُّورِ... وَسَیؤَنِّسُ اللَّهُ بِهِ وَحْشَةَ قائِمِنا فی غَیبَتِهِ؛ (12)
حضرت خضرعلیه السلام از آب حیات نوشید، پس او تا زمانی که در صور دمیده شود، زنده است و نخواهد مُرد... خداوند به وسیله او وحشت قائم ما را در زمان غیبتش به اُنس مبدّل می‌سازد.»

4 - مؤمنان:

امام علی علیه السلام فرمود: «اِذا قامَ تَجْتَمِعُ اِلَیهِ اَصْحابُهُ عَلی عِدَّةِ اَهْلِ بَدْرٍ وَاَصْحابِ طالُوتَ، وَهُمْ ثَلاثُمِأَةٍ وَثَلاثَةَ عَشَرَ رَجُلاً؛ (13)
هنگامی که [حضرت مهدی علیه السلام] قیام کند، اصحاب او که به تعداد اصحاب بدر و اصحاب طالوت، سیصد و سیزده نفر هستند، به دور او گرد می‌آیند.»
امام باقرعلیه السلام فرمود: «ثُمَّ یخْرُجُ مِنْ مَکَّةَ حینَ یکُونُ فی مِثْلِ الْحَلْقَةِ: عَشْرَةَ آلافِ رُجُلٍ؛ (14)

سپس [حضرت مهدی] از مکّه خارج می‌شود در حالی که ده هزار نفر، مانند حلقه او را در میان گرفته اند.»
امام رضاعلیه السلام فرمود: «وَتَصیرُ اِلَیهِ شیعَتُهُ مِنْ اَطْرافِ الْاَرْضِ، تُطْوی لَهُمُ الْاَرْضُ طَیاً حَتّی یبایعُوهُ؛ (15)

شیعیان او (حضرت مهدی علیه السلام) از اطراف و اکناف جهان به سوی او می‌شتابند و زمین زیر پای آن‌ها طی می‌شود، تا [به محضر او رسیده] بیعت نمایند.»
امام صادق علیه السلام فرمود: «لا یخْرُجُ الْقائِمُ حَتّی یکُونَ تَکْمِلَةُ الْحَلْقَةِ. قُلْتُ: کَمْ تَکْمِلَةُ الْحَلْقَةِ. قالَ: عَشَرَةَ آلافٍ؛ (16)

حضرت مهدی علیه السلام قیام نمی‌کند تا حلقه کامل گردد. گفتم: چند نفر حلقه را کامل می‌کنند. فرمود: ده هزار نفر.»
آری، سربازی و جانفشانی در رکاب امام زمان علیه السلام آرزوی قلبی همه دوستان و شیعیان آن حضرت است و در پی رسیدن به این آرزو، منتظران، در رواق انتظار با دیدگانی امیدوار، در انتظار نشسته اند تا آن گوهر عالم تاب، پدیدار گردد و خود را در سلک یاران او قرار دهند.
«اَللَّهُمَّ اِنّی اُجَدِّدُ لَهُ فی هذَا الْیوْمِ وَفِی کُلِّ یوْمٍ عَهْداً وَبَیعَةً فِی رَقَبَتی اَللَّهُمَّ کَما شَرَّفْتَنی بِهذَا التَّشْریفِ وَفَضَّلْتَنی بِهذِهِ الْفَضیلَةِ وَخَصَصْتَنی بِهذِهِ النِّعْمَةِ فَصَلِّ عَلی مَولای وَسَیدی صاحِبَ الزَّمانِ وَاجْعَلْنی مِنْ اَنْصارِهِ وَاَشْیاعِهِ وَالذَّابّینَ عَنْهُ وَاجْعَلْنی مِنَ الْمُسْتَشْهَدینَ بَینَ یدَیهِ طائِعاً غَیرَ مُکْرَهٍ؛ (17)

پروردگارا، من در این روز و در هر روز، عهد و بیعتی را که از آن حضرت برگردن دارم تجدید می‌کنم. پروردگارا، چنانکه مرا به این شرافت سرفراز فرمودی و به این فضیلت گرامی داشتی و به این نعمت [بزرگ] اختصاص دادی، پس بر مولا و آقای من حضرت صاحب الزمان درود فرست و مرا از یاران و پیروان و مدافعین [و نصرت کنندگانش] و از آنان که در رکاب حضرتش با کمال شوق و بی هیچ گونه کراهتی به درجه رفیع شهادت می‌رسند، قرارده.»

گزینش یاران

بستر زمان و تاریخ، دالان ورودی انسان‌ها به دانشگاه مهدوی است، دانشگاهی که در آن ملیت، قومیت، مذهب،نژاد، مقطع تاریخ و زمان مطرح نیست؛ بلکه فراملی، قومی، مذهبی، نژادی و انسانی است.
دانشگاهی که برای سعادت و رستگاری بشر، برنامه‌های خاص و ویژه‌ای تدارک دیده است و در راستای تحققِ آرزوی دیرینه انسان‌ها، دانش پژوهانی را جهت تربیت و تعلیم پذیرش نموده تا تاریخ بشر را که مملو از ظلم و ستم، تبعیض و نابرابری است دگرگون کند و آن روی سکه را که عدل و داد، مساوات و برابری است برای جهان و جهانیان به ارمغان بیاورد.

آری طبق بیان معصومین علیهم السلام دراحادیث مختلف، بعضی از انبیاء، اولیاء، فرشته‌ها و... از رواق و دالان انتظار عبور کرده و با پوشیدن کسوت سربازی، خود را در سلک یاران حضرت مهدی علیه السلام قرار داده اند نظیر: حضرت عیسی علیه السلام، موسی علیه السلام، خضرعلیه السلام، الیاس علیه السلام، و اصحاب کهف.
پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله فرمود: «فَبَینا هُوَ کَذلِکَ اِذْهَبَطَ عیسَی بْنُ مَرْیمَ بِشَرْقِی دِمَشْقٍ عِنْدَ الْمَنارَةِ البَیضاءِ، بَینَ مَهْرُودَتَینِ واضِعاً یدَیهِ عَلی اَجْنِحَةِ مَلَکَینِ... فَیطْلُبُ الدَّجَّالَ فَیدْرِکُهُ بِبابِ لُدٍّ فَیقْتُلُهُ؛ (18)

در چنین حالی (بعد از ظهور حضرت مهدی علیه السلام) حضرت عیسی بن مریم علیه السلام در شرق دمشق، در نزد مناره سفید، در میان دو ابر رنگین و در حالی که دو دست خود را روی بال‌های دو فرشته نهاده، فرود می‌آید... دجّال را دنبال می‌کند، در باب «لُدّ» به او می‌رسد و او را به هلاکت می‌رساند.»
امام باقرعلیه السلام فرمود: «وَیسیرُ نَحْوَ الْکُوفَةِ وَینْزِلُ عَلی سَریرِ النَّبی سُلَیمانَ وَبِیمینِهِ عَصا مُوسی علیه السلام وَجَلیسُهُ الرُّوحُ الْاَمینُ و عیسَی بْنُ مَرْیمَ...؛ (19)

 [حضرت مهدی علیه السلام] به سوی کوفه حرکت می‌کند و بر تخت سلیمان پیامبرعلیه السلام می‌نشیند و عصای موسی علیه السلام رادر دست می‌گیرد و روح الامین (جبرائیل) و حضرت عیسی بن مریم علیه السلام همراه او هستند.»
امام صادق علیه السلام فرمود:.».. فَیبْعَثُ اللَّهُ الْفِتْیةَ مِنْ کَهْفِهِمْ مَعَ کَلْبِهِمْ، مِنْهُمْ رَجُلٌ یقالُ لَهُ: مَیلِخاءُ وَآخَرَ حَمْلاها، و َهُمَا الشَّاهِدانِ المُسَلِّمانِ لِلْقائِمِ. قالَ اللَّهُ تَعالی : «اِنَّا لَنَنْصُرُ رُسُلَنا وَالَّذینَ آمَنُوا فِی الْحَیاةِ الدُّنْیا، و یوْمَ یقُومُ الْاَشْهادُ» (20) وَهؤُلاءِ هُمُ الْاَشْهادُ:‌ای اَلشُّهُودُ الَّذینَ یسَلِّمُونَ عَلَی الْقائِم بِاِسْمِهِ؛ (21)

خداوند اصحاب کهف را همراه با سگشان برمی انگیزد، یکی از آن‌ها «میلخاء» نام دارد و یکی دیگر «حَملاها»، این دو نفر شاهدی هستند که به حضرت مهدی علیه السلام شهادت می‌دهند و سلام می‌گویند، چنانکه خدای تبارک و تعالی می‌فرماید: «ما پیامبران خود و کسانی را که ایمان آورده اند، در زندگی دنیا و در روزی که گواهان به پا می‌خیزند یاری می‌دهیم»، این‌ها همان گواهان هستند؛ یعنی، شاهدانی که به حضرت قائم علیه السلام به اسم سلام می‌دهند.»
امام صادق علیه السلام می‌فرماید: «اِذا ظَهَرَ الْقائِمُ مِنْ ظَهْرِ هذَا البَیتِ بَعَثَ اللَّهُ مَعَهُ سَبْعَةَ وَعِشْرینَ رَجُلاً مِنْهُمْ اَرْبَعَةَ عَشَرَ رَجُلاً مِنْ قَوْمِ مُوسی علیه السلام وَهُمُ الَّذینَ قالَ اللَّهُ تعالی «وَمِنْ قَوْمِ مُوسی اُمَّةٌ یهْدُونَ بِالْحَقِّ وَبِهِ یعْدِلُونَ» وَاَصْحابُ الْکَهْفِ ثَمانِیةٌ...؛ (22)

هرگاه حضرت مهدی علیه السلام از پشت این خانه (کعبه) ظهور کند، خداوند بیست و هفت نفر از مردان (یاران مهدی علیه السلام) را برمی انگیزد که چهارده نفر آنان از قوم حضرت موسی علیه السلام هستند. آن‌ها همان کسانی هستند که خداوند [در وصف آن‌ها در قرآن کریم] می‌فرماید: «از میان قوم موسی علیه السلام جماعتی هستند که به حق راهنمایی می‌کنند و به حق داوری می‌کنند» و هشت نفر [از آنان] اصحاب کهف هستند.»

جنسیت یاران

در نگاه تکوین، مرد ماهیتی غیر از زن و زن هویتی غیر از مرد دارد، امّا در مقام تشریع که از ناحیه خدا در قالب قرآن و سنّت ارائه شده، تبعیت و پیروی از شریعت فضیلت و شرافت است و عدم اطاعت و فرمانبرداری، پستی و رذیلت را به ارمغان می‌آورد.
بدیهی است که در این مقوله انسانیت، مورد خطاب و عتاب قرار گرفته، و نوع انسان محورِ امر و نهی خدا قرار می‌گیرد، و تفاوتی در اکتساب فضیلت، و رذیلت بین زن و مرد نیست بلکه همه با یک صدا و آهنگ به سوی خداوند برای تعالی و تکامل گام بر می‌دارند.
«مَنْ عَمِلَ صلِحاً مِنْ ذَکَرِ اَوْ اُنْثی وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْیینَّهُ حَیوةً طَیبَةً وَلَنَجْزِینَّهُمْ اَجْرَهُمْ بِاَحْسَنِ ما کانُوا یعْمَلُونَ»؛ (23)

«هر کس کار شایسته‌ای انجام دهد، خواه مرد باشد یا زن، در حالی که مؤمن است، او را به حیاتی پاک زنده می‌داریم؛ و پاداش آن‌ها را به بهترین اعمالی که انجام می‌دادند، خواهیم داد.»

شرکت در قیامِ آخرین نجات بخش بشریت و حضور در تشکیل حکومت واحد جهانی ایشان کمالی است که همه در آرزوی آن بسر می‌برند و در این بین فرقی بین زن و مرد نیست. زیرا گزینشِ سرباز و یارگیری رهبر جهانی، بر اساس لیاقت، شایستگی و خصال نیکِ افراد است نه ماهیت و هویت جنسی و شخصی آن ها. از این رو در روایات معصومین علیهم السلام به حضور زنان در میان یاران خاص حضرت مهدی علیه السلام اشاره شده است.
امام باقرعلیه السلام فرمود: «وَیجیی ءُ واللَّهِ ثَلاثُ مِأَةٍ وَبَضْعَةُ عَشَرَ رَجُلاً فیهِمْ خَمْسُونَ اِمْرَئَةً یجْتَمِعُونَ عَلی غَیرِ میعادٍ؛ (24)

سوگند به خدا، سیصد و ده نفر و اندی، بدون وعده پیش او (حضرت مهدی علیه السلام) گرد می‌آیند که در میان آنان پنجاه زن است.»
از این روایات و روایت‌های دیگری (25) - که بخاطر اختصار از ذکر آن‌ها صرف نظر می‌شود - چنین استفاده می‌شود که در میان یاران خاص حضرت علیه السلام، زنان مؤمن همراه و همدوش با مردان مؤمن در به ثمر رساندن قیام و نهضت مهدوی نقش مهمی ایفا می‌کنند.

مقاطع سنی یاران

کلیه قیام‌ها و نهضت‌ها به خاطر ایجاد حرکت بنیادین و نو در سطح جامعه، نیاز به نیروی فعال و کارآمد و پرانرژی دارند و بدون نیروی انسانی خصوصاً نیروی جوان که دارای نیروی متراکم و قوی است، حرکت و سیر نهضت کُند و در نهایت به رکود می‌انجامد. پس در میان عوامل حرکت آفرین، نیروی جوان در مرتبه اوّل قرار دارد. حال اگر یک جنبش دارای ویژگی‌های انحصاری نظیرِ کلیت و فراگیری، دوام و قداست باشد، رعایت گزینه یاد شده به دو علت ضرورت بیشتری پیدا می‌کند:

الف: در حرکت روبنائی، جوان دارای قدرت بدنی و صلابت جسمی است که از پس کارهای سخت و مهم برمی آید.

ب: در حرکت زیربنائی، جوان دارای روح لطیف و صیقل داده شده است که به منزله آئینه بدون زنگار می‌ماند. حق را بدون درنگ می‌پذیرد و به آن گردن می‌نهد؛ بالطبع، تبعیت و فرمانبرداری او از رهبر و مولای خود بیشتر است و این شاخصه، رمز موفقیت هر قیام و نهضتی شمرده می‌شود.
نهضت مهدوی نیز با مؤلفه‌های یاد شده از این قاعده مستثنی نیست، بلکه نیاز به نیروی کارآمد و جوان در آن بیشتر احساس می‌شود. در روایات مختلف به جوان بودن اکثریت یاران مهدی علیه السلام اشاره شده است.

امام علی علیه السلام فرمود: «اَصْحابُ الْقائِمِ شَبابٌ لا کُهُولَ فیهِمْ، اِلاَّ مِثْلَ الْکُحْلِ فِی الْعَینِ وَالْمِلْحِ فِی الزَّادِ، وَاَقَلُّ الزَّادِ اَلْمِلْحُ؛ (26)
یاران قائم علیه السلام همه جوان هستند، در میان آن‌ها پیرمرد یافت نمی‌شود مگر به مثل سرمه در چشم و نمک در طعام، که کمتر از هر ماده‌ای در طعام نمک است.»

امام باقرعلیه السلام فرمود: «بَینا شَبابُ الشّیعَةِ عَلی ظُهُورِ مَنازِلِهِمْ نیامٌ، اِذْ تَوافَوْا اِلی صاحِبِهِمْ فی لَیلَةٍ واحِدَةٍ عَلی غَیرِ میعادٍ، فَیصْبِحُونَ بِمَکَّةَ، یجْتَمِعُونَ قَزَعاً کَقَزَعِ الْخَریفِ مِنَ الْقَبائِلِ؛ (27)

در حالی که جوانان شیعه در پشت خانه هایشان خوابیده اند، یک مرتبه چون قطعه‌های ابر پاییزی در یک شب، از تیره‌های مختلف، بدون وعده قبلی به سوی صاحبشان بُرده می‌شوند، صبح همگی خود را در مکّه معظّمه می‌یابند و دور شمع وجودش گرد می‌آیند.»
علاوه بر اینکه غالب یاران ولی عصرعلیه السلام جوانان هستند، رهبر و امامِ قیام نیز به صورت جوان، یعنی، با قیافه چهل سالگی ظهور می‌کند. این دو شاخصه (جوان بودن رهبر و جوان بودن یاران) از ویژگی‌های مهم در موفقیت هر قیام و نهضتی است.
امام صادق علیه السلام فرمود: «اِنَّهُ مِنْ أَعْظَمِ الْبَلِیةِ اَنْ یخْرُجَ اِلَیهِمْ صاحِبُهُمْ شابّاً وَهُمْ یحْسَبُونَهُ شَیخاً کَبیراً؛ (28)
از امتحانات بزرگ خداوندی است که صاحبشان به صورت جوانی ظاهر می‌شود، در حالی که آن‌ها او را پیری کهنسال تصور می‌کنند.»
امام صادق علیه السلام فرمود: «اِنَّ فی صاحِبِ الزَّمانِ شَبَهاً مِنْ یونُسَ: رُجُوعُهُ فی غَیبَتِهِ بِشَرْحِ الشَّبابِ؛ (29)
در صاحب الزمان علیه السلام نشانی از حضرت یونس هست و آن اینکه بعد از غیبتش به صورت جوانی ظاهر می‌شود.»

 

پی نوشتــــها

1) کمال الدین و تمام النعمه، ج 1، ص 257.
2) بحارالانوار، ج 53، ص 7و بشارة الاسلام، ص 268.
3) بشارة الاسلام، ص 231و الزام الناصب، ص 190.
4) ارشاد مفید، ص 341؛ بحارالانوار، ج 52، ص 337 و منتخب الاثر، ص 312.
5) غیبت نعمانی، ص 122؛ ینابیع الموده، ج 3، ص 136 و منتخب الاثر، ص 473.
6) مرحوم حجت الاسلام شرفی.
7) ارشاد مفید، ص 343؛ بحارالانوار، ج 53، ص 8.
8) الصواعق المحرقه، ص 98؛ ینابیع الموده، ج 3، ص 90 و ص 135؛ منتخب الاثر، ص 316 و الامام المهدی، ص 69.
9) الزام الناصب، ص 229.
10) دلائل الامامه، جریر بن رستم طبری الاملی، ص 247.
11) بشارة الاسلام، ص 297؛ بحار، ج 51، ص 84 و منتخب الاثر، ص 490.
12) بحارالانوار، ج 52، ص 152 و ص 277.
13) الزام الناصب، ص 199.
14) بحارالانوار، ج 51، ص 157 و منتخب الاثر، ص 468.
15) بحارالانوار، ج 52، ص 327 و منتخب الاثر، ص 486.
16) الغیبة نعمانی، ص 307.
17) مفاتیح الجنان، زیارت حضرت صاحب الامرعلیه السلام.
18) الصواعق المحرقه، ص 162؛ صحیح مسلم، ج 1، ص 107؛ کشف الغمه، ج 3، ص 279؛ بشارة الاسلام، ص 192 و منتخب الاثر، ص 316.
19) الزام الناصب، ص 208.
20) مؤمن/51.
21) بحارالانوار، ج 52، ص 265 و ج 53، ص 85 و بشارة الاسلام، ص 89.
22) دلائل الامامه، جریر بن رستم الطبری الآملی، ص 247.
23) نحل/97.
24) بحارالانوار، ج 52، ص 223.
25) یوم الخلاص (روزگار رهایی) ، ج 1، صص 423 - 424.
26) غیبت نعمانی، ص 170؛ بشارة الاسلام، ص 206 و بحارالانوار، ج 52، ص 333.
27) ینابیع الموده، ج 3، ص 79؛ غیبت نعمانی، ص 170؛ بشارة الاسلام، ص 103 و 205.
28) اعلام الوری، ص 407 و منتخب الاثر، ص 258.
29) غیبت طوس، ص 259؛ بحارالانوار، ج 52، ص 289 و منتخب الاثر، ص 258.